18 januari 2024 - Advies afdeling lucht Vlaamse Milieumaatschappij
De ISVAG-oven, gelegen in de 5-10 km no-regret-zone rond de 3M-site, blijkt zelf hoogst schadelijke PFAS uit te stoten
Vriend en vijand, en zeker ook Vlaams omgevingsminister Zuhal Demir, zijn het er sinds de 3M-Zwijndrecht-problematiek roerend over eens dat de “forever chemicals” PFAS hoogst schadelijk zijn voor mens en milieu. En daarom liever gisteren dan vandaag moeten worden gebannen.
In een advies van 18 januari jl., dat door de afdeling lucht van de Vlaamse Milieumaatschappij aan het Team Mer werd uitgebracht naar aanleiding van het scopingsadvies dat door ISVAG werd aangevraagd inzake de project-mer-procedure om de vermaledijde Wilrijkse afvaloven nog minstens 20 jaar langer uit te baten, lezen we tot ons afgrijzen het volgende:
<<
Recente metingen tonen aan dat er PFAS worden gedetecteerd in de afgassen.
Er werden op 3 momenten door de VITO metingen uitgevoerd: 14/04/2023, 04/05/2023 en 23/08/2023
De metingen tonen aan dat in de eerst twee meetdagen in de afgassen van lijn 1 beduidend meer PFAS werden gemeten dan in de afgassen van lijn 2
In de laatste meetdag waren de concentraties van lijn 1 en lijn 2 gelijkaardig.
Navraag bij ISVAG leert dat deze daling van de PFAS concentratie in de afgassen van lijn 1 mogelijk werd gerealiseerd door een hogere dosering van actief kool.
Er werden door VITO ook luchtmodelleringen uitgevoerd waarbij werd ingeschat dat deze uitstoot niet zou zorgen voor een overschrijding van de tijdelijke toetsingswaarde voor lucht, met name 0,4 ng/m en dit voor de 4 EFSA PFAS.
Deze conclusie beperkt zich tot de luchtkwaliteit van 4 PFAS componenten en laat niet toe om uitspraken te doen over de impact van andere PFAS componenten die worden uitgestoten. Noch wordt hiermee enige uitspraak gedaan over de impact van de uitstoot op depositie en de mogelijk impact op contaminatie van bodem- en grondwater.
Het rapport ontbreekt niet alleen aan een vermelding van de uitstoot van PFAS, maar ook een evaluatie van de impact ervan.
In de omgeving werden ook omgevingsmetingen uitgevoerd die naast de modellering kunnen gebruik voor de impactanalyse.
Vele PFAS componenten zijn toxisch en persistent en stapelen zich daarom op in het milieu. Zelfs bij lage omgevingsconcentraties in de lucht kan er relevante aanrijking van milieu door depositie zijn
Een impactanalyse die zich niet beperkt tot EFSA PFAS en luchtkwaliteit is dus nodig: dus ook andere PFAS en depositie.
Er moet sowieso gestreefd worden naar een maximale reductie van de uitstoot
We verwijzen hierbij ook naar de beleidsmatige randvoorwaarde: “Vlaamse visie Zeer Zorgwekkende Stoffen” waarin onder andere het concept van maximale reductie / minimalisatie wordt beschreven
Het feit dat er reeds mogelijk een belangrijke reductie werd gerealiseerd door de aanpassing van de dosering van het actief kool bewijst dat onderzoek naar milderende maatregelen aangewezen is en verder gezet moet worden
Naast aanpassing van de afgasreiniging zijn mogelijk nog andere milderende maatregelen mogelijk: bvb. aanpassing verbrandingsproces, nagaan of het haalbaar is om bepaalde afvalstromen die verdacht zijn van verhoogde PFAS aanwezigheid te weren, …
Daarnaast zal periodieke monitoring van de emissies en mogelijk ook immissies aangewezen zijn.
Hierbij dient vermeld te worden dat momenteel slechts een beperkt aantal PFAS betrouwbaar kunnen gemeten worden en er volop gewerkt wordt aan methoden om ook andere PFAS (onder andere vluchtige en ultra korte keten PFAS) te meten. Ook hiermee dient rekening gehouden te worden. Er zijn dus nog zeker lacunes te melden waarvoor bijkomend onderzoek nodig.
In punt 1.10 wordt gesteld dat er geen nood is aan milderende maatregelen, op basis van een toetsing aan impactscores. Milderende maatregelen worden evenwel ook nodig geacht om te voldoen aan beleidsmatige voorwaarden, dat beperkt zich niet alleen tot PFAS, maar ook andere polluenten zoals opgenomen in het luchtbeleidsplan, dat ook opgenomen is onder “III juridische en beleidsmatige randvoorwaarden”>>
Bovenstaande feiten spreken voor zich. Niet alleen ligt de ISVAG-oven binnen de 5-10 km no-regret-zone t.o.v. de Zwijndrechtse 3M-fabriek, waardoor er in dit gebied sowieso reeds maatregelen moeten worden in acht genomen om de impact van de PFAS-vervuiling op de volksgezondheid en op het leefmilieu zo veel mogelijk terug te dringen. Nu er echter voor het eerst sinds de opstart van de verbrandingsactiviteiten in 1978 in de rookpluim van ISVAG naar deze bijzonder schadelijke PFAS onderzoek werd verricht, is de onthutsende vaststelling dat ISVAG decennialang de bijna 20.000 mensen die wonen binnen een perimeter van 1 km rond de oven evenzeer aan PFAS heeft blootgesteld. En dan zwijgen we nog over de gezondheidsimpact van de andere schadelijke polluenten die ISVAG van oudsher tot op vandaag uitstoot.
We verwijzen hiervoor bijvoorbeeld naar het advies van het Departement Zorg d.d. 28 november 2023. Ook hierin wordt vastgesteld dat de PFAS-problematiek zwaar wordt geminimaliseerd en dat daarnaast zelfs de hoogst schadelijke polluent chroom in het mer-rapport niet wordt meegenomen. Wellicht onder het moto: Als we erover zwijgen, zal het wel geen kwaad kunnen zeker?
Dit alles is het zoveelste overduidelijke bewijs dat de ISVAG-verbrandingsactiviteiten midden de Aartselaarse en Wilrijkse woonwijken onmiddellijk moeten worden stopgezet omdat het vaststaat dat de in de rookgassen aanwezige chemische polluenten onherstelbare schade toebrengen aan de gezondheid van de zovele duizenden omwonenden.
Dit alles is ook het zoveelste bewijs dat eender welk bemiddelingsproces o.l.v. Nederlandse intendanten in een duur Antwerps hotel, en iedere vergadering afsluitend met een rijkelijk diner in dit hotel…, niet meer dan een vrijblijvende praatbarak is. Een schaamlapje van en voor de betrokken politieke beleidsverantwoordelijken, bovendien betaald met ons belastinggeld, met slechts één doel: de gulle ISVAG-melkkoe zo veel mogelijk en zo lang mogelijk uitmelken. En dat dit dan ten koste gaat van de gezondheid van duizenden omwonenden, “so what?”
Ten einde raad kunnen wij dan ook niet anders dan een erg luide oproep doen aan de Raad voor Vergunningsbetwistingen om aub niet langer te dralen en zo spoedig mogelijk een streep te trekken door de proefvergunning die op 4 november 2022 door minister Demir aan ISVAG werd verleend, en die door een coalitie van omwonenden-BBL-Natuurpunt wordt bestreden met ondersteuning van de MINAraad.
Want, gelet op de vaststelling dat de betrokken Vlaamse milieuadministraties toch al zeer geruime tijd op de hoogte zijn van het feit dat er PFAS in de ISVAG-rookgassen aanwezig is (medio 2023), hebben zij alle tot dusver nagelaten richting ISVAG en richting de blootgestelde populatie te doen wat zij richting 3M met veel media-bombarie wèl hebben gedaan: de uitvaardiging van een verbod op de uitstoot van deze toxische PFAS èn een correcte informeringscampagne naar de geïmpacteerde bevolking!
Verdere info: